Znaczenie muzyki w rozwoju dziecka

Muzyka jest sztuką i jest niezmiernie ważna w życiu każdego z nas. Dostarcza dużo radości, rozwija wyobraźnię, osobowość, wzbogaca doświadczenia. Poprzez muzykę, uwrażliwiamy się na wartości ludzkie. Wprowadzajmy więc dzieci w świat muzyki już od najmłodszych lat.

Muzyka pełni wiele funkcji, między innymi:

- uczy i rozwija – pomaga zrozumieć otaczający nas świat, ukazuje rytm, może być głośna lub  cicha, można ją też przedstawić ruchem

- bawi – dostarcza radości w trakcie jej słuchania, czy podczas tańca

- wychowuje – pomaga zrozumieć świat wartości społecznych i moralnych

- wspomaga rozwój emocjonalny – dzięki niej możemy wyrazić swoje uczucia i wyobrażenia

- wspomaga rozwój fizyczny – podczas tańca i różnych zabaw ruchowych rozwijają się mięśnie, poprawia postawa i praca serca, wzmacnia układ nerwowy, uczymy się płynnego ruchu.

Im człowiek młodszy, tym łatwiej rozwijać jego zdolności muzyczne. Łagodna muzyka, np. klasyczna, pozytywnie oddziałuje na dziecko już w łonie matki. Taka kruszynka już od dwudziestego szóstego tygodnia słyszy rytm i melodię.

Niemowlę kontaktuje się z otoczeniem poprzez płacz, piski, krzyki, gaworzenie, wydawanie różnych odgłosów, za pomocą swojego głosu. Stymulacja muzyczna takiego maluszka polegać będzie na zmienianiu tonacji naszego głosu, rozmowie z dzieckiem na różne sposoby, a właściwie przemawianiu do niego, śpiewaniu, powtarzaniu dźwięków, jakie wydaje nasz maluszek. 

Kiedy dziecko będzie mieć już około 2 lat, dużego znaczenia nabiera śpiewanie z maluszkiem piosenek, które zna i tych wymyślonych. Dobrze jest też, razem z dzieckiem, ilustrować ruchami śpiewany tekst. Dla takich maluszków największą wartość mają piosenki, które opowiadają o nich samych, np.:

„Oto masz dwie rączki małe,

do zabawy doskonałe,

rączka lewa, rączka prawa,

jaka śmieszna to zabawa”.

Nasi milusińscy najczęściej wykorzystują różnego rodzaju przedmioty codziennego użytku do wydobywania dźwięków. Dla nas jest to najczęściej nieznośny hałas, jednak starajmy się, mimo wszystko, chwalić nasze dzieci za ich „muzykowanie”.  

Dla 3- i 4- latków frajdą będzie granie na instrumentach wykonanych w domu, np.: z puszek, czy kubków plastikowych, garnków i łyżek itd. Dziecko nie potrafi jeszcze zagrać melodii, ale można je nauczyć grać rytm, szybko, wolno, głośno, cicho. Można wymyślać też różne zabawy ruchowe przy muzyce.

Później, gdy dziecko będzie starsze i skończy już 5,6, czy nawet 7 lat, ważne jest, aby miało bezpośredni kontakt z muzyką. Najważniejsze jest, aby każdy odnajdywał w muzyce to, co mu najbardziej odpowiada. Należy zatem zachęcać dzieci do słuchania muzyki, wspólnego śpiewania, uczyć gry na różnych instrumentach i w ogóle bawienia się dźwiękami.

Zdolności muzyczne  najintensywniej kształtują się do 9 roku życia. Dzieci mają o wiele bogatszą wyobraźnię, niż dorośli. Dlatego zabawy muzyką i dźwiękami mogą przynieść wiele radości nawet dzieciom mało zdolnym.   

W dzieciństwie kształtują się takie cechy osobowości, jak:

-          wrażliwość - sensoryczna, emocjonalna i estetyczna,

-          umiejętność myślenia - świadome operacje intelektualne,  analiza, synteza, abstrahowanie, wyobraźnia, intuicja,

-          ekspresja - umiejętność wypowiadania się poprzez sztukę, również muzykę,

-          postawy prospołeczne - wspólne działanie w grupie.

Poprzez muzyczne zabawy dzieci uczą się przełamywać strach, stają się bardziej otwarte. Poznają też nowe formy zabawy i tworzą swoje pierwsze dzieła artystyczne. Dzięki różnym zabawom muzycznym dzieci mogą lepiej się rozwijać. Pozbywają się barier psychicznych. Uczą się lepiej radzić sobie z uzewnętrznianiem własnych emocji i odróżniania tego, co jest sztuką.  

Muzyka stymuluje rozwój mózgu i układu nerwowego. Ma wpływ na naukę języków, także obcych, ponieważ pomaga budować drogi neuronalne. Wpływa też na rozwój pamięci i przestrzeni. Odpowiednio dobrana muzyka poprawia koncentrację, ułatwia zapamiętywanie, pobudza kreatywność. Ułatwia naukę czytania i pisania. Harmonizuje napięcia mięśniowe.

Amerykańscy naukowcy odkryli, że wszystkie dzieci rodzą się ze słuchem absolutnym. Jest to niezwykle rzadka i cenna umiejętność nawet wśród zawodowych muzyków. Dlatego warto wykorzystać, podtrzymywać i rozwijać tę zdolność u dzieci, aby później nie zanikła.