Potrzeby dziecka

Każdy z nas ma swoje potrzeby. Każdy dąży do ich realizacji i zaspokojenia. Abraham Maslow opracował tzw. piramidę potrzeb. Na dole piramidy znajdują się potrzeby najbardziej podstawowe, które trzeba zaspokoić, aby aktywizować potrzeby wyższego rzędu.

Dziecko jest malutkim człowiekiem i też ma swoje potrzeby. Do podstawowych potrzeb każdego maluszka (i każdego człowieka) należą potrzeby fizjologiczne, takie jak: jedzenie, picie, sen, zdrowie fizyczne i eliminacja napięcia. Malec, jeśli jest głodny, nie chce się bawić, marudzi i domaga się jedzenia. Dlatego u niemowląt szczególnie ważne jest karmienie na żądanie. Bardzo ważny jest też sen – noworodek śpi prawie cały czas, u niemowlaka okresy czuwania wydłużają się, a jeszcze niektóre dwulatki ucinają sobie popołudniową drzemkę. Dopiero, gdy te wszystkie potrzeby będą zaspokojone, a dziecko jest najedzone, wyspane i jego samopoczucie będzie dobre, można zaspokajać następne potrzeby naszego maluszka.   

Kolejną do zaspokojenia jest potrzeba bezpieczeństwa. Chodzi tu o opiekę nad dzieckiem, dawaniu mu oparcia, zapewnieniu wygody i spokoju, a także pomoc w radzeniu sobie z różnymi lękami. Wiadomo, maluszek najlepiej i najbezpieczniej będzie czuł się w objęciach mamy. Gdy niemowlę jest niespokojne, weźmy je na ręce, przytulmy, pogłaszczmy, pocałujmy, itd. Starsze dziecko już będzie potrafiło powiedzieć, co jest nie tak. Porozmawiajmy, więc z nim, przytulmy, pocałujmy, pogłaszczmy. W  przypadku niemowląt ważne jest, w jaki sposób wykonuje się zabiegi pielęgnacyjne. W stosunku do dzieci starajmy się być wytrwali i spokojni, delikatni i czuli.

Po potrzebie bezpieczeństwa, najważniejsze są potrzeba miłości i przynależności. Każde dziecko jest bezbronne i zależne od swoich rodziców. Podobnie, jak każdy człowiek, chce czuć się kochane. Dlatego kontakt dziecko-rodzic powinien być jak najczęstszy. Maleństwo dzięki dotykowi poznaje świat, dlatego przez pierwszych kilka lat życia kontakt dotykowy jest szczególnie ważny. W związku z tym, jak najczęściej nośmy dzieciaczki na rękach, a te starsze przytulajmy, głaszczmy i zawsze reagujmy na ich płacz, aby czuły, że nie są same, że zawsze mogą na nas liczyć. W przypadku zaniedbywania potrzeby miłości i bezpieczeństwa, dzieci stają się zamknięte w sobie, nieufne, co utrudnia im kontakty z innymi ludźmi.

Im dziecko starsze, tym ma więcej potrzeb. Gdy maluszek przestanie być już niemowlakiem, szczególnie ważna staje się potrzeba szacunku i uznania. Jej zaspokojenie ma bardzo duży wpływ na poczucie własnej wartości dziecka. Maluch potrzebuje naszej uwagi, chce, aby go chwalić, więc róbmy to, gdy nauczy się jakiejś nowej rzeczy, czy po prostu coś mu się uda. W ten sposób budujemy w dziecku zaufanie do samego siebie. Maluszki, u których te potrzeby są zaniedbywane, tracą wiarę w siebie i swoje możliwości. Brak im motywacji do działania.  

Najwyższą w hierarchii potrzeb, według Maslowa, jest potrzeba samorealizacji. Dziecko zaczyna ją odczuwać dopiero, gdy pójdzie do szkoły. Wtedy dopiero zaczyna samo określać sobie jakieś cele i szuka sposobów do ich realizacji.